ANAYASA MAHKEMESİ’NİN KAMU İHALE KANUNU’NDAKİ TEBLİGAT İLE İLGİLİ HÜKMÜ İPTAL KARARI
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Bildirim ve Tebligat Esasları” başlıklı 65. maddesinde;
“Aday, istekliler ve istekli olabileceklere yapılacak her türlü bildirim ve tebligatlarda aşağıdaki hususlara uyulması zorunludur:
a) Tebligatlar idareler veya Kurum tarafından aşağıdaki yöntemler kullanılarak yapılabilir:
1) İmza karşılığı elden.
2) İadeli taahhütlü mektupla.
3) Elektronik ortamda.
4) Faksla.
İadeli taahhütlü mektupla yapılan tebligatlarda mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci gün, yabancı isteklilerde ise ondokuzuncu gün kararın istekliye tebliğ tarihi sayılır. Tebligatın bu tarihten önce muhataba ulaşması halinde ise fiili tebliğ tarihi esas alınır.” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Kanununun 65. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan "iadeli taahhütlü mektupla yapılan tebligatlarda mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci gün…kararın istekliye tebliğ tarihi sayılır." hükmü, Anayasa Mahkemesi'nin 26/07/2013 tarihli ve 28719 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 27.09.2012 tarih ve E:2012/20, K:2012/132 sayılı kararıyla iptal edilmiştir.
Anayasa Mahkemesi’nin söz konusu kararının gerekçesinde; “İtiraz konusu kuralda, kamu idareleri ve Kamu İhale Kurumu tarafından alınan kararlara ilişkin tebligatın, iadeli taahhütlü mektupla yapılması hâlinde mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci gün, kararın istekliye tebliğ tarihi sayılmaktadır. Kendilerinden kaynaklanmayan ve kendilerine kusur izafe edilmesi mümkün olmayan sebeplerle posta hizmetlerinde yaşanan bir gecikme sonucunda, kendilerine fiilen herhangi bir bildirim ve tebligat yapılmaksızın, haklarında alınan kararların tebliğ edilmiş sayılmasının, ilgililerin kazandıkları ihaleye ilişkin sözleşme yapmaları, Kanun’un 56. maddesi uyarınca ihaleye karşı itirazen şikayette bulunabilmeleri veya ihaleye karşı adli ya da idari makamlar nezdinde dava açabilmeleri gibi bazı hakların kullanılamamasına neden olacağı açıktır. Bir başka ifadeyle, ulaşmayan bir tebligat nedeniyle muhatabının Kamu İhale Kurumuna süresinde başvuru yapamaması, başvuru yapmış olsa dahi bu başvurunun süresinde yapılmadığı gerekçesiyle reddedilecek olması ve bu konuda açılacak bir davanın da yargı mercileri tarafından reddedilecek olması sonucunu doğuracaktır. Bu durum tebligatın muhatabının, kendisine izafe edilemeyen nedenlerle posta hizmetlerinde yaşanan gecikme sonucunda, tebligatın içeriğini ilgilendiren konuların esasına ilişkin iddialarını adli veya idari makamlar önünde hiçbir şekilde ortaya koyamamasına neden olacaktır. Dolayısıyla, itiraz konusu kural, kendilerinden kaynaklanmayan gecikmelere karşı kişilere yeterince koruma sağlamadığı için hukuki güvenlik ilkesine aykırılık oluşturduğu gibi kişilerin hak arama özgürlüğünün özünü de zedelemektedir.
Açıklanan nedenlerle, itiraz konusu kural Anayasa’nın 2., 36. ve 13. maddelerine aykırıdır. İptali gerekir.” denilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 153. maddesinin ilk fıkrasında, Anayasa Mahkemesinin kararlarının kesin olduğu, üçüncü fıkrasında, kanun, kanun hükmünde kararname veya Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü ya da bunların hükümlerinin, iptal kararlarının Resmî Gazetede yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkacağı, beşinci fıkrasında, iptal kararlarının geriye yürümeyeceği, altıncı fıkrasında ise Anayasa Mahkemesi kararlarının Resmî Gazetede hemen yayımlanacağı ve yasama, yürütme ve yargı organları, idare makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri bağlayacağı hükme bağlanmıştır.
Bu nedenle, Anayasa Mahkemesi'nin Kamu İhale Kanununun 65. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine yönelik söz konusu iptal kararının Resmî Gazete’de yayımlandığı tarih itibariyle iadeli taahhütlü mektup yöntemiyle yapılacak tebligatlarda Kamu İhale Kanununun 65. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde öngörülen tebliğ edilmiş sayılma kuralına başvurulabilme imkanı bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, 26/07/2013 tarihi ve sonrasında idareler tarafından “iadeli taahhütlü mektup” yöntemiyle yapılacak tebligatlarda tebliğ tarihi, “fiili tebliğ (teslim) tarihi” esas alınarak tespit edilmesi gerekmektedir.
Avukat Volkan SIRABAŞI
E. Kamu İhale Uzmanı
Başkent Üni. Hukuk Fak. İhale Hukuku Öğretim Görevlisi
